10 grudnia 2019 r. Muzeum Terra Sancta zostało wyróżnione przez Unię Europejską dzięki organizacji pozarządowej Kustodii Ziemi Świętej Associazione Pro Terra Sancta. W jakim celu? Realizacja projektu „Muzeum Terra Sancta (TSM): Żywe muzeum dla młodych Palestyńczyków” (ENI / 2019 / 407—798), aby z Muzeum Franciszkanów Ziemi Świętej uczynić biegun kulturowy dla działań edukacyjnych i dialogu dla mieszkańców Wschodniej Jerozolimy. Cele obejmują: tworzenie sieci między szkołami, stowarzyszeniami kulturalnymi i muzeami obecnymi lokalnie, a także partnerami historycznymi, takimi jak Centrum Mozaiki i niektórymi lokalnymi organizacjami pozarządowymi, które działają w sektorze edukacyjnym. Przedstawione programy obejmują również temat integracji osób niepełnosprawnych, tworząc działania umożliwiające zwiedzanie muzeum osobom niewidomym i słabowidzącym.
Projekt wystartował w lutym 2020 r., Zaledwie kilka tygodni przed wybuchem pandemii, zamknięciem Jerozolimy i Muzeum Terra Sancta. Rok po oficjalnym uruchomieniu podjęto wiele kroków, pomimo ogromnych trudności związanych z sytuacją zagrożenia zdrowia.
„Stworzyliśmy zespół roboczy w okresie zamkniętym”, wyjaśnia Sara Cibin, koordynatorka projektu z Jerozolimy. „Zatrudniliśmy trzy lokalne osoby: księgowego i dwóch pracowników do tworzenia sieci i marketingu. Poszukiwania kolejnej międzynarodowej osoby trwały bardzo długo, tak że z powodu problemów logistycznych nie mogli przybyć tu z zagranicy do końca listopada 2020 r.”. Od początku nawiązano kontakty z lokalnymi szkołami i instytucjami, a przede wszystkim ze szkołami prowadzonymi przez Autonomię Palestyńską we Wschodniej Jerozolimie. Potencjalnymi adresatami projektu są młodzi mieszkańcy Wschodniej Jerozolimy: 10 000 palestyńskich uczniów w wieku od 5 do 18 lat, 2 000 młodych Palestyńczyków w wieku od 18 do 30 lat i ich 200 rodzin. Ze względu na ograniczenia spowodowane koronawirusem oraz trzy blokady, które w zeszłym roku władze sanitarne nałożyły na Jerozolimę, możliwości działań w obecnem czasie były bardzo ograniczone.
Jednym pozytywnym przykładem była lekcja w grudniu 2020 r. w szkole La Salle przy Bramie Nowej w chrześcijańskiej dzielnicy Starego Miasta w Jerozolimie. „Wzięliśmy przedmiot z kolekcji, gwiazdę z masy perłowej z wygrawerowaną sceną Narodzenia Pańskiego” – wyjaśniła Sara Cibin – „Nauczyciel opowiedział historię bożonarodzeniowej sceny i poprosił dzieci o jej narysowanie”.
Dlaczego miejscowa ludność miałaby interesować się Muzeum Terra Sancta? „Jesteśmy muzeum, które mówi o chrześcijaństwie, ale robimy to w sposób historyczny” – kontynuuje koordynatorka projektu. „Jest to ważne dla tożsamości lokalnej i tożsamości palestyńskiej. Mówienie o tożsamości często kojarzy się z polityką i etykietami, ale naszym zdaniem ma to związek z historią i korzeniami”. Projekt ma więc do spełnienai misję edukacyjną, na rzecz miejscowej ludności, której większość stanowią muzułmanie, a także dla pielgrzymów czy turystów. „Muzeum ma również silne oddziaływanie duszpasterskie” – mówi Sara Cibin – „dlatego zaproponowaliśmy, aby proboszcz parafii św. Zbawiciela o. Amjad Sabbara przyprowadził swoich parafian do Muzeum Terra Sancta. Mogliśmy rozmawiać o Ewangelii poprzez jakikolwiek przedmiot w muzeum, jak np. przedmioty codziennego użytku z czasów Pana Jezusa. Jednym z przykładów jest moneta zwana denarem, na której wygrawerowany jest wizerunek Cezara. Te przedmioty są dowodem na to, że to, co powiedział Jezus, było inspirowane życiem codziennym.”
Z drugiej strony, aby zająć się tematem integracji, w ramach projektu planowane jest stworzenie aplikacji kompatybilnej z pomocami do samodzielnego czytania, kilka replik obiektów z kolekcji w wymiarze 3D, które umożliwią eksplorację dotykową, a na koniec wytyczenie trasy z przewodnikiem dla zwiedzających z użyciem paneli w alfabecie Braille’a. „Postanowiliśmy rozpocząć od dotarcia do osób niewidzących, wchodząc we współpracę ze stowarzyszeniem dla niewidomych, które znajduje się przy Via Dolorosa w Jerozolimie, niedaleko muzeum” – wyjaśnia kierowniczka projektu. „Także w przypadku dzieci w wieku szkolnym reprodukcje obiektów mogą posłużyć do stworzenia dotykowej ścieżki, która ułatwi im zrozumienie, jak używać zmysłu dotyku”.
W tej chwili Muzeum Terra Sancta jest otwarte tylko po wcześniejszym umówieniu się, zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Zdrowia, które wymagają zachowania dystansu społecznego, stosowania maski ochronnej i dezynfekcji rąk. Sanktuarium Biczowania, w którego wnętrzu znajduje się muzeum, pozostaje na razie niedostępne dla zwiedzających, dlatego nie będzie można zwiedzać kościoła i kaplicy skazania.
Beatrice Guarrera
